7.SINIF DUYU ORGANLARI(BURUN VE DİL)

DUYU ORGANLARI(BURUN VE DİL)

       

     Bir önceki ünitede de bahsettiğimiz üzere canlılar çevresini  5 duyu organı ile  algılar  duyu organlarımızda dışarıdan gelen mesajın özelliğine göre bu mesajı alabilecek özel duyu sinir hücreleri yani  duyu nöronları vardı örneğin çevremizden gelen görüntü mesajlarını sadece gözümüzde görme mesajına duyarlı olan özel duyu nöronları alır bu mesajı beyine götürerek  beyinde görme gerçekleşir.

Reseptör(Almaçlar veya alıcılar) Yukarıda belirttiğimiz  duyu organlarında bulunan ,dışarıdan gelen mesajları alabilen özel duyu nöronlarının  en sık bulunduğu bölgelere  reseptör kısım denir.

her duyu organında reseptör olan kısımın adı farklıdır örneğin burunda koku alma sinirlerinin (duyu nöronları)  en yoğun bulunduğu reseptör kısıma sarı bölge denir

BURUN

Burun solunum ve  koku alma organımızdır.

Bunun yanında burun alınan havanın;

*temizlenmesini,

*ısıtılmasını,

*nemlendirilmesini

*kokusunun algılanmasını gerçekleştirir.

Burun boşluğu iki delikle dışarı açılır, diğer taraftan da yutakla bağlantılıdır.buruna ikiye ayıran kemiğe sapan kemiği denir

Burun boşluğundaki mukus salgısı bu bölgeyi ve kılları nemli tutar. Böylece burundan alınan havanın hem temizlenmesi hem de kuru havanın nemlenmesi sağlanıp hava solunuma uygun hale getirilir.

ÖNEMLİ :Burun boşluğunun üst kısmında koku alma alanı olan sarı bölge(reseptör bölge) bulunur. Bu bölgede koku almaçları bakımından zengindir.

ÖNEMLİ :Koku duyumuz çabuk yorulur. Örneğin bir süre aynı koku alınacak olursa bu koku bir müddet sonra hissedilemez. Ancak ortama değişik bir koku geldiğinde bu yeni koku fark edilir.

KOKU ALMA NASIL GERÇEKLEŞİR

****Bir şeyin kokusunun alınması için iki şart vardır birincisi koku alacağımız maddenin gaz haline geçmesi gerekir.

*****Gaz haline gelen  koku zerreciklerinin mukus içerisinde çözünmesi gerekir .

****Mukus içerisinde çözünen gaz halindeki koku zerrecikleri burunda koku alma sinirlerinin bulunduğu sarı bölgeye ulaşır buradaki sinir hücreleri gelen koku mesajını beyine taşır ve  beyinde koku ortaya çıkar

BURUN SAĞLIĞI NASIL KORUNUR

Bilmediğimiz maddeleri koklamamalıyız, burun karıştırılmamalı,darbelere karşı korunmalı,burun kılları kesilmemeli ,burunda sinüs boşluklarının iltihabı sonrasında oluşan sinüzüt hastalığına karşı başımıza soğuk havalarda ıslak saçla ve beresiz gezmemeli soğuktan korumalıyız

DİL

Dilimiz tat almanın yanı sıra çiğneme, yutma ve konuşmaya yardımcı olma gibi görevleri de vardır.

Dilin ucunda, yanlarında ve arkasında tat alma tomurcukları bulunur. Tat alma tomurcuklarının altında  tatları algılayan tat alma sinirleri yani almaçlar (reseptörler)bulunmaktadır.

Dilimizin her bölgesi her tadı alır.

********Ama bazı tatları alan tat tomurcukları dilimizin bazı bölgelerinde daha fazladır. Dilimizin ucu tatlı arkası acı,ön yanları tuzlu,arka yanları da ekşi tatları daha fazla algılar.

NASIL TAT ALIRIZ

Bir şeyin tadını almak için şartımız o şeyin tükrük sıvısı içerisinde çözünmesidir.çözülen madde tat tomurcuklarının altındaki tat sinirleri yani almaçlar tarafından bu tat mesajı alır ve beyine götürülür  beyinde tat alma gerçekleşir

KOKU ALMA İLE TAT ALMA ARASINDAKİ İLİŞKİ

Bazen burnumuzla ilgili nezle grip gibi rahatsızlıkarda yemeklerin tadını iyi almayız bunu sebebi beyindeki  tat alma   ve koku alma merkezinin aynı olmasıdır.

BAZI DİL HASTALIKLARI

 Tat Körlüğü:Kalıtsaldır.Bu özelliğe sahip bireyler  bazı  maddelerin tadını alamaz.

 DİLİMİZİN SAĞLIĞI

·         Dilimizin sağlığı için çok sıcak soğuk yiyecek ve içecekler içmemeli ,

·         Dilimizin temizliğine özen göstermeli

·         Sigara alkol  gibi zararlı alışkanlıklardan uzak durmalıyız