7.Sınıf Sindirim Sistemi Ders Notları

1. ÜNİTE: VÜCUDUMUZDAKİ SİSTEMLER

1. SİNDİRİM SİSTEMİMİZ VE SİNDİRİM SİSTEMİMİZİN SAĞLIĞI

Büyük moleküllü besinlerin hücrelerimizin kullanabileceği kadar küçük moleküllere dönüştürülmesine sindirim denir. Bu işi gerçekleştiren sisteme sindirim sistemi denir.

***Besin maddelerini hatırlarsak Proteinler,yağlar,karbonhidratlar,su ,mineral ve vitaminler bunlardan alı çizili olan su mineral ve vitaminler çok küçük olduklarından hücrelerin içersine girebilecek kadar küçük olduklarından sindirime uğramazlar.Sindirime uğrayan 3 besin tipi vardır karbonhidratlar,yağlar ,proteinler

Vucudumuzda besinler sindirimi 2 aşamalaı gerçekleşmekte

Fiziksel (mekanik ) sindirim: Besinlerin ağızda dişler , mide ve bağırsaklarda kaslar yardımıyla yani fiziksel etkiler yardımıyla parçalanmasına mekanik sindirim denir.  Mekanik sindirim besinlerin iyice parçalanmasını sağlar.

Kimyasal sindirim: Büyük moleküllü besinlerin enzim adı verilen sıvı salgı maddeleri yardımıyla parçalanmasına kimyasal sindirim denirbu şekilde besinler en küçük yapıtaşlarına kadar parçalanırlar

Sindirim Organları

Ağız:  Mekanik ve kimyasal sindirim ikisi de gerçekleşir. Mekanik sindirim çiğneme ile, kimyasal sindirim tükürük içerisindeki enzimlerle olur. Karbonhidratların kimyasal sindirimi burada başlar.

Yutak:  Besinlerin ağızdan yemek borusuna iletildiği yerdir.

Yemek Borusu:  Besinleri yapısında bulunan kaslar yardımıyla mideye iletir.

Mide: Mekanik ve kimyasal sindirim ikisi de gerçekleşir. Mekanik sindirim midenin kasılıp gevşeme hareketi ile gerçekleşirken, kimyasal sindirim mide öz suyu içerisinde bulunan mide asiti ve enzimlerle gerçekleşir. Proteinlerin kimyasal sindirimi burada başlar.

Onikiparmak bağırsağı: İnce bağırsağın mide ile birleşen ilk kısmına onikiparmak bağırsağı denir. ( ilk 20 -25 cm’lik kısım) Kıvrımlı bir yapıya sahiptir. İnce

bağırsağın en önemli kısmıdır. Buraya karaciğerin safra salgısı ve pankreasın sindirim enzimleri boşaltılır.

Onikiparmak bağırsağında(ince bağırsak) karbonhidrat, protein ve yağların sindirimi gerçekleşir. Yağların sindirimi, karaciğerden gelen safra salgısının etkisiyle ilk kez burada başlar.

İnce bağırsak: Yağların kimyasal sindirimi burada başlar. İnce bağırsağa gelen pankreas öz suyu ve safra ile karbonhidratların, proteinlerin ve yağların sindirimi tamamlanır. Besin Moleküller en küçük parçalarına kadar parçalanır ve artık buradan kana geçer. Bu olaya emilim denir.(besin maddelerinin kana geçmesine emilim denir) 

İnce bağırsakta yer alan villus adı verilen yapılar besinlerin emilim ile kana geçmesini sağlar.en fazla emilimin olduğu yerlerdir

Kalın bağırsak: Besinler içerisinde bulunan su ,mineraller ve vitaminler  burada kana geçer yani emilimi gerçekleşir işe yaramayan sindirim artıkları ise atılmak üzere anüse gönderilir.

Anüs: Besin maddelerinin vücudumuz tarafından kullanılmayan sindirim artıklar ıkısmı buradan dışarı atılır.

Sindirime Yardımcı Organlar

Karaciğer: Vucudumuzun en büyük organı olup karaciğerin altında bulunan safra kesesinden salgılanan safra sıvısı yağların mekanik sindirime uğramasını sağlar

Pankreas: Pankreas ise salgılamış oldu pankreas özsuyunu ince bağırsağın 12 parmak bağırsağı kısmına bırakarak içindeki bulunqan enzimler aracılığyla karbonhidrat yağ ve proteinlerin kimyasal sindirimin gerçekleşmesi sağlar

SİNDİRİM SİTEMİ SAĞLIĞI

Sindirim sisteminin sağlını korumak için dengeli beslenmeliyiz,,sigara ,alkol gibi maddeler kullanılmamalı,baharatlı acı,asitli yiyecekler mümkün olduğunca az tüketilmelidir.İçtiğimiz suların temizliğine dikkat etmeli,yediğimiz besinlerin temiz ve hijyenik şartlarda hazırlanmış olmasına dikkat etmeli yemekten önce elleri yıkamalı,tırnakları kesmeli,meyve ve sebzelerde bulunan lifli gıdalarca zengin beslenmeliyiz.hareket etmeliyiz

Sindirim sistemi hastalıkları

Tifo,Kolera Dizanteri gibi sindirim sitemi hastalıkları genellikle yediğimiz yiyeceklerin hazırlanma aşamasında temiz olmamasından ve bizim yemek yerken elimizin temizliğine dikkat etmemizden ,kirli suların tüketilmesinden kaynaklanmaktadır yine reflü hastalığı midedeki besin içeriğinin yemek borusuna  geçerek yanma ve kusmalara sebep olduğu sindirim sistemi hastalığıdır,Çölyak hasatlığı buğday Ununa (Glutene) karşı sindirim sitemi organlarının hassasiyet göstermesidir.