Daha önceki konularda sıcaklıkları farklı olan iki maddenin arasında Isı alışverişi olduğu Isı alan maddenin taneciklerinin hareketlendiği ve birbirinden uzaklaşmaya başladığını ifade etmiştik aslında bir madde ısı alıp da tanecikleri birbirinden uzaklaştığında maddenin boyu da uzamış oluyor Bir maddenin ısı alarak boyunun büyümesine hacminin artmasına genleşme denir. tersi bir durumda madde kendi ısısını verdiğinde yani soğuduğunda tanecikleri yavaşlar ve tanecikler birbirine yakınlaşır madde taneciklerinin kapladığı alan küçülür bu durumda maddenin boyu ve hacmi gücüdür Buna da büzüşme veya büzülme denir.Genleşme ve büzüşme hem katı hem sıvı hem de gaz maddelerde görülür
Genleşme örnekleri: Tren rayları yazın sıcakta genleşerek şekilleri bozulmasın diyerek aralarında genleşme payı bırakılmalıdır Aksi takdirde raylar bozulur. Elektrik direğindeki Teller yazın genleşme olacağından dolayı sarkık durumda ayarlanır böylece Tellerin kopması önlenir. Pantolonuzdaki kırışıklıklar ütü ile ısı aktarımı sonucunda düzeltilir. benzer şekilde kıvırcık saçlar saç maşasıyla ısı verilerek düz hale getirilir. Kaynayan süt taşar tencereden dökülür. Mısır patlatırken ısı verilerek Mısır'ın genleşmesi sağlanır. termometredeki sıvı ısı aldığında genleşip boyu büyür soğuduğunda ise uzunluğu azalır otomobil lastikleri futbol topları Soğuk havalarda düşerek boy ve hacimleri azalır. Gözlük camları çerçevesinde takılmadan önce gözlük çerçevesi ısıtılarak yerleşmesi sağlanır gözlük camı yerleştirilir daha sonra genleşmiş çerçeve tekrar küçülerek eski haline geldiğinde gözlük camını sıkıca olur.
konserve kapakları zor açıldığında kapaklı ısıtılarak genişletilir ve kolayca açılabilir. tüpgaz parfüm gibi içerisinde gaz bulunan araçlar fazla ısındığında içindeki gaz genleşerek patlamaları sebebiyet verebilir. Kışın normal kapanan PVC kapılar yazın genleşmeden dolayı kapanırken zorluk çıkartabilir
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder