IŞIĞIN KIRILMASI
1-Işığın bir hızı vardır2-Işığın Hızı geçtiği ortama göre değişikliğe uğrar(tıpkı sizler arabayla otobanda hızlı giderken köy yoluna geldiğinizde yavaşlamanız gibi)
3-Işık havada ve boşlukta saniyede 300000km yol alır bu rakam saniyede dünyanın çevresini 7,5 kez dolaştığını gösterir. Zaten öyle olmasaydı milyon km uzaklıkta olan güneşten buraya ulaşması zordur
4-Işık havada 300000 km yol alırken suda daha yavaş ,daha yğun bir madde olan camda ise yaklaşık 200000km ye kadar düşmüştür
5-Sonuç olarak bir madde ne kadar yoğun ise ışın hızı kadar azalmaktadır.dolayısıyla ışık bir ortamdan yoğunluğu başka bir ortama geçerken bu hız farkınınd a etkisiyle gitti doğrultudan(yoldan) sapar bu sapmaya ışığın kırılması denir.Aşağıdaki resime baktığımızda gelen ışın normalde kırılmasaydı kesikli yolu takip edecekti ama daha yoğun bir ortama geçtiğiden ışığın doğrultusu değişiyoryani kırılıyor….
6-ÇOOK ÖNEMLİ :******* EĞER IŞIK BİR ORTAMDAN BAŞKA BİR
ORTAMA GEÇERKEN DİK AÇIYLA(90 DAKİKA
AÇIYLA) GELİYORSA KIRILMAYA UĞRAMAZ
7-Yukarıda 6.sınıftan aynalarda düzgün yansıma konusundan
hatırlayacağınız bir çizgiyi görüyorsunuz kesikli çizgi ile gösterilen yer Normal çizgisi dediğimiz bizim gerek ışığın
yansımasında ,gerekse konumuz olan ışığın kırılmasında referans
veya kılavuz olarak kullanacağımız bir çizgidir.bu çizgiyi her öğrenci çizmeyi
öğrenmelidir.
Normal Çizgisi nasıl
Çizilir:Işığın bir ortamdan diğer ortama geçerken temas etiği noktadan
itibaren yüzeye dik olarak bir çizgi
çizilir bu doğruya normal doğrusu denir.
Kırılmanın Özellikleri:
1-Gelen ışın, normal ve kırılan ışın aynı düzlemdedir.
2-Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçen ışık, normale yaklaşarak kırılır.(bu durumu şöyle düşünebilrisiniz. Bir arabanız varsa hızlı bir araba bulunduğunuz ortamdan hızla uzaklaşırsınız ,arabanız yavaşlarsa uzaklaşamazsanız buradan yola çıkarak az yoğun ortamda hızlı, olduğundan çok yoğun ortamda yavaş olacağından normale yaklaşarak kırılır normale yaklaşma demek normalle yaptığı açının diğer ortamdaki açıya (gelme açısına) göre küçülmesi demektir yani
1-Gelen ışın, normal ve kırılan ışın aynı düzlemdedir.
2-Az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçen ışık, normale yaklaşarak kırılır.(bu durumu şöyle düşünebilrisiniz. Bir arabanız varsa hızlı bir araba bulunduğunuz ortamdan hızla uzaklaşırsınız ,arabanız yavaşlarsa uzaklaşamazsanız buradan yola çıkarak az yoğun ortamda hızlı, olduğundan çok yoğun ortamda yavaş olacağından normale yaklaşarak kırılır normale yaklaşma demek normalle yaptığı açının diğer ortamdaki açıya (gelme açısına) göre küçülmesi demektir yani
***Işık az yoğun
ortamdan çok yoğun ortama geçerken gelme açısı >kırılma açısı
3-Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçen ışık, normalden uzaklaşarak kırılır.(çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçtiğinde ışığın hızı artacak ve hızla normalden hızla uzaklaşacaktır bu durumda uzaklaştığı için kırılma açısı gelme açısına göre büyüyecektir
3-Çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçen ışık, normalden uzaklaşarak kırılır.(çok yoğun ortamdan az yoğun ortama geçtiğinde ışığın hızı artacak ve hızla normalden hızla uzaklaşacaktır bu durumda uzaklaştığı için kırılma açısı gelme açısına göre büyüyecektir
Kırılma açısı >Gelme
açısı olacaktır
4-Gelme açısı ne
kadar büyütülürse kırılma açısıda o oranda büyüyecektir..
5-Normal üzerinden gelen ışın ( dik gelen ışın), diğer
ortama geçerken kırılmaya uğramaz (dik geçer).
Sade yukarıdaki
şekillere bakarak kırıcılıkları değerlendirebiliriz. Camın yoğunluğu >
suyun yoğunluğu > havanın yoğunluğu olduğuna göre, bu saydam ortamlardan,
diğerine geçişleri inceleyelim
ÖNEMLİ NOT : YOĞUNLUĞU FAZLA OLAN MADDELERİN KIRICILIĞI
FAZLADIR…..
IŞIĞIN KIRILMASINA GÜNLÜK HAYATTAN ÖRNEKLER
Su dolu kaba koyuan kalemin krıkmış gibi gözükmesi,denizin
dibindeki cisim veya balıkların olduğundan daha yakın gözükmesi
Gökkuşağının oluşması ,prizmada renklerin
ayrışması,insanların görme olayı,yazın asfaltta su varmış gibigördüğümüzm serap
aynıs çöllerde de gözrülmektedir…
Gelme açısı büyüdükçe kırılma açısı da büyür ve ışığın
kırılma açısı 90° olduğu andaki gelme açısına sınır
açısı denir. Örneğin, sudan havaya gelen ışınlar için sınır açısı 48°,
camdan havaya gelen ışınlar için ise 42° dir.
Eğer ışık ışınları sınır açısından daha büyük açıyla gelirse ikinci ortama geçemez ve geldiği ortama normalle eşit açı yaparak geri döner yani kırılmaya uğramaz, yalnızca yansır.
Bu olaya tam yansıma denir.Tam yansıma internet ve benzeri bilgi ve veri iletişimi yapılan fiber optik kablo teknoljisinde ve insanların vucud içerisinin görüntülenmesini sağlayan endoskopik kamerlarda kullanılmaktadır ayrıca yazın arabayla giderken asfalt yolda su birikinti varmış gibi bir görüntü görürsünüz ancak yaklaştığında bunun gerçek olmadığını görürsünüz aynı drumu çöllerdede sıklıkla görülmektedir bu durum ışığın çok yoğun ortamdan az yoğun ortma geçmek isterken gelme açsının fazlalaşması sonucu tam yansımaya yapması sonucu oluşur
Eğer ışık ışınları sınır açısından daha büyük açıyla gelirse ikinci ortama geçemez ve geldiği ortama normalle eşit açı yaparak geri döner yani kırılmaya uğramaz, yalnızca yansır.
Bu olaya tam yansıma denir.Tam yansıma internet ve benzeri bilgi ve veri iletişimi yapılan fiber optik kablo teknoljisinde ve insanların vucud içerisinin görüntülenmesini sağlayan endoskopik kamerlarda kullanılmaktadır ayrıca yazın arabayla giderken asfalt yolda su birikinti varmış gibi bir görüntü görürsünüz ancak yaklaştığında bunun gerçek olmadığını görürsünüz aynı drumu çöllerdede sıklıkla görülmektedir bu durum ışığın çok yoğun ortamdan az yoğun ortma geçmek isterken gelme açsının fazlalaşması sonucu tam yansımaya yapması sonucu oluşur
Yazın yere yakın yerler de sıcak hava yerden ykarı kısım ise sğuk hava içerir
,soğuk havanın yoğunluğu sıcak havadan daha fazladır(dolayısıyla kırıcılığı
fazladır ) ışık soğuk havdan sıcak havaya geçerken nrmalden uzaklaşarak
gidecektir.ışık biraz büyük bir gelme
açısıyla (sınır açı değeri kaç derece ise ondan büyük bir açı değeri)
geldiğinde ışık soğuk havadan sıcak hava tabakasına geçemez bir ayna gibi
yansıma yapar buna serap olayı denir
denizde tam tersi serap olayı gerçekleşir.
Görünür Derinlik
Bulunduğumuz ortamdan yoğunlukları farklı saydam ortamlardaki cisimlere baktığımızda, bulundukları yerlerden farklı yerlerde görürüz. Mesela akvaryuma üstten bakıldığında balıklar yüzeye çok yakın görülür. Su dolu havuza üstten bakıldığında, havuzun derinliği, olduğundan daha yakın algılanır.
ÖNEMLİ NOT: EĞER CİSİM BAKTIĞINIZ OTAMDAN DİĞER
ORTAMA GEÖERKEN IŞIK HIZLANIYORSA YANİ NORMALDEN UZAKLAŞIYORSA CİM OLDUĞUNDAN
UZAK GÖRÜLÜR(SUDAN HAVAYA BAKAN BİRİSİ) EĞER CİSİM BAKTIĞIMIZ RTAMDAN DİĞER
ORTAMA DİDERKEN HIZI YAVAŞLIYORSA YANİ NORMALE YAKLAŞIYRSA CİSİMLER OLDUĞUNDAN
DAHA YAKIN GÖZÜKÜRBulunduğumuz ortamdan yoğunlukları farklı saydam ortamlardaki cisimlere baktığımızda, bulundukları yerlerden farklı yerlerde görürüz. Mesela akvaryuma üstten bakıldığında balıklar yüzeye çok yakın görülür. Su dolu havuza üstten bakıldığında, havuzun derinliği, olduğundan daha yakın algılanır.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder