9 Şubat 2022 Çarşamba

5.SINIF FEN BİLİMLER GENLEŞME VE BÜZÜŞME KONU ÖZETİ

 Daha önceki konularda sıcaklıkları farklı olan iki maddenin arasında Isı alışverişi olduğu Isı alan maddenin taneciklerinin hareketlendiği ve birbirinden uzaklaşmaya başladığını ifade etmiştik aslında bir madde ısı alıp da tanecikleri birbirinden uzaklaştığında maddenin boyu da uzamış oluyor Bir maddenin ısı alarak boyunun  büyümesine hacminin artmasına genleşme denir. tersi bir durumda madde kendi ısısını verdiğinde yani soğuduğunda tanecikleri yavaşlar ve tanecikler birbirine yakınlaşır madde taneciklerinin kapladığı alan küçülür bu durumda maddenin boyu ve hacmi gücüdür Buna da büzüşme veya büzülme denir.Genleşme ve büzüşme  hem katı hem sıvı hem de gaz maddelerde görülür


Genleşme örnekleri: Tren rayları yazın sıcakta genleşerek şekilleri bozulmasın diyerek aralarında genleşme payı bırakılmalıdır Aksi takdirde raylar bozulur. Elektrik direğindeki Teller yazın genleşme olacağından dolayı sarkık durumda ayarlanır böylece Tellerin kopması önlenir. Pantolonuzdaki kırışıklıklar ütü ile ısı aktarımı sonucunda düzeltilir. benzer şekilde kıvırcık saçlar saç maşasıyla ısı verilerek  düz hale getirilir.  Kaynayan süt taşar tencereden dökülür. Mısır patlatırken ısı verilerek Mısır'ın genleşmesi sağlanır. termometredeki sıvı ısı aldığında genleşip boyu büyür soğuduğunda ise uzunluğu azalır otomobil lastikleri futbol topları Soğuk havalarda düşerek boy ve hacimleri azalır. Gözlük camları çerçevesinde takılmadan önce gözlük çerçevesi ısıtılarak yerleşmesi sağlanır gözlük camı yerleştirilir daha sonra genleşmiş çerçeve tekrar küçülerek eski haline geldiğinde gözlük camını sıkıca olur.

 konserve kapakları zor açıldığında kapaklı ısıtılarak genişletilir ve kolayca açılabilir. tüpgaz parfüm gibi içerisinde gaz bulunan araçlar fazla ısındığında içindeki gaz genleşerek patlamaları sebebiyet verebilir. Kışın normal kapanan PVC kapılar yazın genleşmeden dolayı kapanırken zorluk çıkartabilir


5.SINIF SICAKLIK ISI HAL DEĞİŞİMİ,HAL DEĞİŞİM SICAKLIKLARI KONU ÖZETİ

 

ISI ve SICAKLIK

 

Isı ve sıcaklık birbirine benzeyen iki kavram olmasına rağmen Aslında birbirinden farklı iki kavramdır

 

SICAKLIK

Bakkaldan aldığımız pet şişe su ile tencerede kaynamakta olan suyun sıcaklığını karşılaştırın dediklerinde her öğrenci kaynamakta olan suyun sıcaklığının daha fazla olduğunu söyleyebilir Buradan hareketle sıcaklığın Maddeyi oluşturan taneciklerin hareket enerjisi ile alakalı olduğunu söyleyebiliriz tanecikler ne kadar hareketli ise madde o kadar sıcaktır

** sıcaklık termometre ile ölçülmektedir

** sıcaklığın birimi santigrat derece olarak ifade edilmektedir

** sıcaklık bir enerji çeşidi değildir

 

ISI

Kış mevsiminde kartopu oynadıktan sonra dışarıdan içeriye geldiğinizde eliniz soğuktur evde oturmakta olan annenizin eli ise sıcaktır. Annemiz sizin elini tuttuğunda zamanla sizin eliniz sıcaklığı artar Annenizin elinin sıcaklığı ise zamanla azalır bunun olmasının sebebi Sıcaklığı farklı olan 2 madde  birbiriyle temas ettiğinde sıcak olan maddeden soğuk olan maddeye enerji aktarım olmaktadır şte biz bu enerjiye Isı enerjisi adını veririz.

 

** ısı ölçen bir alet yoktur

** ancak ısı kalorimetre kabı ile hesaplanabilir

** ısının büyüklük birimi kalori veya  joule

** ısı Her şeyden önce enerjidir sıcaklık ise bir enerji çeşidi değildir

 

MADDENİN HALLERİ

 

*Maddenin üç hali vardır Bunlar katı sıvı ve gaz mıdır

* madde tanecikli bir yapıya sahiptir

* maddenin halleri Maddeyi oluşturan taneciklerin birbirine yakın veya uzak olmasına bağlıdır Eğer çok yakınsa maddenin bu haline  katı hali  aralarda boşluklar varsa sıvı aralarındaki boşluklar çok fazla ise bu da maddenin gaz halde olduğunu gösterir

 

BİLMENİZ GEREKENLER

 

*Isı her zaman sıcaklığı fazla olan maddeden sıcaklığı az olan maddeye geçer.

* Isı alan maddenin tanecikleri hareketlenir ve birbirinden uzaklaşır ve sıcaklığı artar

* ısı veren maddenin tanecikleri hareketliliği azalır birbirine yaklaşır ve sıcaklığı da azalır

 

HAL DEĞİŞİMİ

 

*Maddenin bir halden başka bir hale geçiş yapmasına Hal değişimi  denir.

*Hal değişiminin sebebi maddeler ısı aldıklarında veya verdiklerinde madde taneciklerinin birbirinden uzaklaşması veya birbirine yakınlaşmasıdır

HAL DEĞİŞİMİ SEBEPLERİ

 

*Bir Maddenin hal değiştirmesi için öncelikle duruma göre ısı alması veya ısı vermesi gereklidir. Bunun haricinde bir maddenin hal değiştirmesi için hal değiştirmesi için gerekli  sıcaklığa  ulaşması gerekir. 

*****Atmosferdeki bütün yağışlar aslında Suyun hal değişiklikleri sonunda meydana gelir

 

DONMA

Bir maddenin sıvı halden katı hale geçmesine Donma denir 

*** Örneğin yağış şekillerinden kar ve dolu suyun donması sonucunda meydana gelen yağışlardır

***** Bir maddenin olabilmesi için çevresindeki etkileşimde olduğum maddelere  ısı vermesi gerekir. kendi ısısını verdiği için sıcaklığı düşer tanecikler birbirine yakınlaşır ve donma olayı meydana gelir.

***** Donan bir madde çevresine ısı verdiği için çevresini ısıttığını söyleyebiliriz. Örneğin yerde hiç kar yokken kar ilk defa yağacak ken havanın ılık olmasının sebebi donan Bir maddenin çevresine ısı vermesinden dolayıdır.  bu durumu şu örnekle açıklayabiliriz buzluğun uzun sıcaklığı -20 santigrat derece olmuş olsun buzdolabınızın içerisinde Sıvı halde bulunan Dolayısıyla Buzluktan daha sıcak olan su kapları koyarsak bir zaman sonra aralarında Isı alışverişi olacak Buzluktaki sular kendi ısılarını  buzluğa verecek buzluğun sıcaklığı eskiye göre artarken kendi ısısını veren sular ise donmaya başlayacak yani donan sular donma esnasında çevresi saydığımız buzluğu eskiye göre  ısıtmış olacak. kışın portakal domates gibi Dona bilme ihtimali fazla olan meyve ve sebzeleri donmaktan korumak için bulundukları depolara ve oradaki kaplara su doldurularak sebze ve meyvelerin donması engellenmeye çalışılır

 

ERİME

** Bir maddenin katı halden Sıvı hale geçmesine erime denir

*** bir maddenin erime bilmesi için çevresinden ısı alması gerekir çevresinden ısı alacağı için çevresini soğuduğunu söyleyebiliriz.

**** Örneğin Elimize bir buz alırsak elimiz sıcak buz ise soğuktur aralarında bir Isı alışverişi olacak ve Elimizin ısısı buZa geçecek buz  eriyecek elimiz ise verdiĞİ ısı Dolayısıyla   soğuyacak tır.

*** Yine yazın bir içecek içerken içine attığımız buz gelirken içecekten ısı alır içecek Bu yüzden soğur buzda aldığı ısıyla erimiş olur

*** Yerde çok fazla kar varken o kart sonsuza kadar yerde durmayacak ve eriyecektir.   erirken çevresinden yani havadan ısı alacağı için hava çok soğuk olacaktır

 

 

 

BUHARLAŞMA

Bir maddenin sıvı halden gaz hale dönüşmesine buharlaşma denir

** bir maddenin buharlaşması için çevresinden ısı alması gerekir

** madde buharlaşırken çevresinden ısı aldığımdan dolayı çevresini soğutur

*** Örneğin ateşi çıkmış bir çocuğa Islak bez koyduğunuzda Islak bez deki su buharlaşırken çocuktan ısı alarak buharlaşma meydana geleceği için çocuğun ateşi düşer

*** elimize çabuk buharlaşma özelliği olan kolonya döküldüğünde bir serinleme hissi duyarız Bunun sebebi kolonya buharlaşırken çevresinden özellikle elimizden ısı alarak buharlaşır bu yüzden elimizde soğuma yani serinlik hissi oluşur

 

YOĞUŞMA

Bir maddenin gaz halinden sıvı hale dönüşmesine yoğuşma denir

** herhangi bir maddenin yoğuşması için kendi ısısını çevresini vermesi gerekir Gaz halindeki madde kendi ısısını çevreye verdiğinde tanecikler yavaşlar birbirine yaklaşır ve yoğuşma başka bir deyişle yoğunlaşma meydana gelir .

***Gaz halinde bulunan maddeleri Normal şartlarda gözümüzde görmekte zorlanırız çünkü tanecikler birbirinden uzaktır ancak yoğuşma ile beraber tanecikler birbirlerini yakınlaşınca ve sıvı hale dönüşünce tanecikleri rahat bir şekilde görebiliriz Örneğin sıcak odamızda ağzınızdan çıkan su buharı tanecikleri birbirinden uzak olduğundan dolayı görmemiz mümkün değildir. Ancak dışarıya soğuk havaya çıktığımızda ağzımızdan çıkan nefes sıcak dışarıdaki soğuk hava soğuk olduğu için Isı alışverişi olacak ağzımızdaki su buharı soğuk havaya ısısını verecek Dolayısıyla tanecikler birbirine yaklaşıp görünür hale gelecekler Bu şuna benzer yolda yürürken birbirinden uzakta olan karınca Tek Tek görmekte zorlanırız ama bir araya toplandıklarında yani yoğunlaştıklarında fark edilir hale gelirler ağzımızdaki su buharı da Soğuk havalarda bu şekilde görünür olmaktadır.Aynı şey ağzımızdan çıkan su buharının soğuk cama çarptığında camda buğu oluşturmasında.Veya  buzdolabından çıkardığımız soğuk şişenin dışında Belli bir zaman sonra şişenin soğuk yüzeyine çarpan Havadaki su buharının yoğunlaşarak su damlacıkları oluşturması da yoğuşmaya örnektir

**** yoğuşmanın en önemli örneği ise yağmurun oluşumu dur Havadaki su buharı yükseklere çıktıkça soğuk hava ile karşılaşır yoğuşarak önce bulutları daha da yoğun bir hale geldiğinde sıvı hale geçerek su taneciklerinin yani Yağmuru meydana getirir yoğuşma esnasında gaz tanecikleri kendi ısılarını çevreye verdikleri için çevresini ısıtır demiştik yağmur yağarken havanın ılık olmasının sebebi budur.

**** Sis oluşumu ve Bulut oluşumu da tam bir yoğuşma olmasa da yoğuşmaya örnek olarak verilebilir

 

SÜBLİMLEŞME

Bir maddenin katı halden sıvı hali görmeden direkt olarak gaz haline dönüşmesine süblimleşme denir süblimleşen bir madde çevresinden ısı alarak süblimleşme bilir

*** örnekler evimizdeki elbiseleri güvelerden korumak için annelerimizin elbise arasında koyduğu katı haldeki naftalinin aldığı ısı ile beraber süblimleşir

 

*** benzer bir şekilde katı haldeki iyot da çevresinden ısı alarak süblimleşir

 

KIRAĞILAŞMA

 

Gaz haldeki bir maddenin  sıvı hale geçmeden direkt olarak katı hale geçmesine Kırağılaşma denir.  kırağı aynı zamanda hava olaylarından birisinin de adıdır

*** Örneğin Soğuk bir kış gününde çevreye baktığınızda kar yağdığını Zan edebilirsiniz ağaçların dalları yerdeki çayır çimen kar yağmış gibi buzlanmış tır aslında kar yağmamış Havadaki su buharı direkt olarak katı hale geçmiş Yani oluşmuştur. benzer şekilde kış günlerinde arabanızın camları ıslak olmamasına rağmen sabah uyandığınızda arabanızın camlarının buzlandığını görürsünüz Bunun sebebi de Havadaki su buharının camın üzerinde Kırağılaşmadır.

HAL DEĞİŞİM  SICAKLIKLARI

 

Bir Maddenin hal değiştirebilmesi için mutlaka ısı alması veya ısı vermesi gereklidir demiştik ama Tek şart bu değil Nasıl ehliyet almak için araba kullanmayı bilmeniz ve çeşitli sınavları geçmeniz şart olmakla beraber 18 yaşını doldurmuş olma şartı nız varsa maddelerinde hal değiştirmeleri için hal değişim sıcaklığına ulaşmaları gerekmektedir Örneğin bakkaldan aldığınız bir pet şişe su Bir yaz günü dışarıda dolaşırken donmaz Ama aynı pet şişe su kışın dışarıda bırakıldığı bir gece donabilir bunu sebebi donan suyun donma sıcaklığına ulaşmış olmasıdır.

 

**Sıvı Bir maddenin donmaya başladığı sıcaklığa donma sıcaklığı veya donma noktası(D.N) denir

** Katı bir maddenin erimeye başladığı sıcaklığa erime sıcaklığı veya erime noktası denir(E.N)

** Sıvı bir maddenin hem yüzeyden hem içeriden en yoğun bir şekilde buharlaştığı  sıcaklığa kaynama sıcaklığı veya kaynama noktası denir(K.N)

** Gaz Bir maddenin yoğuşmaya başladığı sıcaklığa yoğuşma sıcaklığı veya yoğuşma noktası denir(Y.N)

 

ÇOK ÖNEMLİ NOTLAR

***Bir maddenin donma sıcaklığı ile Aynı maddenin erime sıcaklığı birbirine eşittir

*** Bir maddenin kaynama sıcaklığı ile Aynı maddenin yoğuşma sıcaklığı birbirine eşittir



ÇOK ÖNEMLİİ

***Maddelerin hal değişim sıcaklıkları kendilerine özgü olup Dünyada hiçbir saf maddenin Hal değiştirme sıcaklıkları birbirinin aynısı olamaz bu yüzden hal değişim sıcaklıkları maddelerin ayırt edici özelliklerinden birisidir.

****Hal değişim sıcaklıkları maddelerin sadece türüne bağlıdır maddenin miktarına bağlı değildir Örneğin bir bardak suda bir tencere suda 100 santigrat derecede kaynar farklılık ikisini aynı güçteki ısıtıcıya koyduğumuzda bir bardak su 100 dereceye daha çabuk ulaşacağını da kaynaması daha çabuk olur bir tencere su 100 dereceye ulaşması daha geç olacağından kaynama geç meydana gelir.

 

BUHARLAŞMA VE KAYNAMA AYNI ŞEYLER Mİ?

 

*Buharlaşma ve kaynama Aynı şeyler gibi düşünülse de aynı kavramlar değildir

***** buharlaşma her sıcaklıkta meydana gelebilir Buna örnek olarak şunu verebiliriz  saçımızı yıkadığımızda saçımız Hiçbir şey yapmasak bile kendiliğinden kurur. Benzer bir şekilde annemiz çamaşır yıkadığında Hava sıcak da olsa Soğuk da olsa çamaşırlar kendiliğinden kurur yani buharlaşma bu örneklere bakılarak her sıcaklıkta meydana gelir diyebiliriz buharlaşma sıvıların sadece yüzeyinden yani üst kısımdan meydana gelir

 

***** kaynama buharlaşmanın en hızlı ve yoğun gerçekleştiği buharlaşmanın hem yüzeyden em İçerden meydana geldiği sıcaklık derecesidir

 

  

BUHARLAŞMA HIZINA ETKİ EDEN  FAKTÖRLER

 

1-Buharlaşma her sıcaklıkta meydana gelmesine rağmen sıcaklık arttıkça tanecikler daha hızlı hareket edeceğinden dolayı buharlaşmanın Hızı da artar

 

2- Annemiz evde çamaşır yıkadığında çamaşırları buruşuk bir şekilde asmaz çamaşırları olabildiğince açarak asar buharlaşma yüzeyde meydana geldiği için zorlaşacak maddenin yüzeyi ne kadar büyükse buharlaşma Hızı da o kadar fazladır aşağıdaki örnekleri inceleyiniz

 

 

**** ÖNEMLİ NOT

Hal değişim sıcaklıkları saf maddeler için  ayırt edici özelliktir ancak saf olmayan maddeler için belli bir hal değişim sıcaklığı yoktur. Örneğin tuzlu suyun kaynama sıcaklığı kimse tarafından ifade edilemez çünkü tuzlu su karışımdır  herkezden tuzlusu yapılması istense Herkesin yaptığı tuzlu su birbiriyle aynı olmayacaktır Örneğin Su 100 santigrat derecede kaynarken suyun içerisinde tuz kattığımızda kaynama sıcaklığı 105 dereceye daha fazla tuz katarsak 110 veya 120 dereceye çıkartabiliriz karışımlarla malzemeleri istediğimiz oranlarda katarak farklı hal değişim sıcaklıkları elde edilen bilir 

 

ÖNEMLİ NOT

Normal şartlarda bir madde ısı aldığında sıcaklığı artar ısı verdiğinde ise sıcaklığı azalır ancak maddeler hal değiştirirken aldıkları veya verdikleri ısılar hal değişiminin gerçekleşmesi olayı için harcadığından dolayı hal değişimi devam ederken sıcaklık sabit Yani aynı kalır. 







 

11 Ekim 2020 Pazar

DNA VE GENETİK KOD KONU ÖZETİ

 DNA VE GENETİK KOD

 

                             Bilgisayarınız ,cep telefonunuz nasıl oluyor da  beyni varmışçasına, sanki düşünüp de  duruma göre davranış sergileyebiliyor? Bilgisayara yüklediğiniz programlar kendi  işlevlerini nasıl da mükemmel bir şekilde yerine getirebiliyor?

              Bildiğiniz gibi bilgisayarın bütün işlevleri kod adını verdiğimiz ,rakam ve harflerle  şifrelenen, hangi durumda ne yapılması gerektiğinin bilgisi bu kod şifreleriyle belirlenen sistemin  ürünüdür… Peki Yüce Yaradan Allah tarafından Mükemmel bir şekilde yaratılan canlılarla ilgili olarak şu soruları kendimize sorarsak..Annemize, babamıza ,akrabalarımıza neden benzeriz,Vücudumuzda milyarlarca hücre ve bu hücreleri yöneten çekirdek adı verilen kısımlar vardır. Çekirdekler ,hücreleri nasıl oluyor da mükemmel bir şekilde, bizden bağımsız olarak yönetiyor ?Yoksa Biz canlılarda ,tıpkı bilgisayarlarda ,cep telefonlarının , otomatik ve istendiği şekilde çalışmasını sağlayan kod şifreleri  olduğu gibi hücrelerimizin çekirdeklerinde de kodlarla şifrelerle yazılı olan , duruma  ve etkiye göre davranış sergileyen, tepki veren  bir programlama sistemine benzer bir şekilde mi hayatımızı sürdürüyoruz ?hücrelerimiz,hayatımızı bu kodlarla yazılı bir canlı molekülün  dahilinde mi yönlendiriyor… Bu soruların cevabına  rahatlıkla evet diyebiliriz. Konumuz her bir hücremizin üremesini,çoğalmasını ve hayati tüm olaylarının yönetilmesini sağlayan bir canlı molekül olan” DNA” Bu konunun içerisinde Hücremizin yönetici molekülü olan “ DNA” ‘yı tanıyacaksınız.DNA’nın şifrelenme sistemini anlayacak  aslında DNA şifrelerinin ,canlılığın şifresi olduğunu ve canlıya ait tüm özelliklerin DNA  bünyesinde şifreleme yöntemiyle  tutulan bilgi ve yönetim işlemleri bankası olduğunu göreceksiniz...

Soru: Bir insanın diğer insandan farklı olmasını sağlayan bilgi DNA damı saklı?

Cevap: Kardeşinizin Göz rengi mavi sizinki siyah yani farklı göz renklerine sahipsiniz peki neden? 6.sınıfta hücre konusunda hatırlayacağınız gibi bir hücrenin %68 ‘i su,%16,Protein,%13’ü yağ,%3 karbonhidrat,mineral.vb oluşur düşündüğümüzde gözümüz de diğer tüm  hücreler gibi bu maddelerden oluşuyorsa sizin kardeşinizin göz hücrelerindeki su,protein,yağ,karbonhidrat,mineral maddelerinden hangisinde bir farklılık var ki göz renkleriniz farklı oluyor?Bu sorunun  yanıtı insanların birbirinden farklı özelliklerini belirleyen hücre hammaddesi proteindir.Her canlıda protein hariç olan maddeler aynıdır.Proteinler canlıların farklılıklarını yaratan maddelerdir ve Bu  proteinler her canlının sahip olduğu DNA’ şifrelerine kodlarına göre yapılır.Dolayısıyla  canlıların farklı olması DNA’larındaki şifrelerin farklı olmasından kaynaklanır.Günlük hayatta sürekli bahsettiğimiz genler aslında Protein şifresinden başka bir şey değildir.

BİR CANLININ  GENETİK BİRİMLERİ

Bir canlının hücre içerisinde ailesinden kendisine aktarılmış bilgilerin(genetik bilgilerin) tamamı şu sıralama dahilinde tutulmaktadır



Kromozom: DNA ‘nın üzerine protein kılıf geçirilmiş halidir .Kromozomlar normal durumda  gözle görülmezler sadece  hücre bölünmeleri esnasında görülürler.

ÇOK ÖNEMLİ: Kromozom sayısı canlılar için farklı veya aynı olabilir.Aynı olmasının canlıların birbine benzemesine  sebebiyet vermediği gibi,fazla ya da az olmasıda canlının gelişmişliği hakkında bilgi vermez örneğin insanın 46 kromozomu vardır Moli balığınında46 kromozomu vardır balık ve insan birbirne benzemez.Yine eğrelti otunun 500 krmozomu vardır.Eğrelti otuda insandan daha gelişmiş değildir.

Karaktere Bilgisi: Anne ve Babadan çocuklarına aktarabileceği tüm özelliklere(göz rengi,boy uzunluğu v.b) karakter bilgisi denir .insanların sahip olduğu özelliklere ait karakter bilgilerinin yarısı anneden yarısı ,babadan aktarılmaktadır…

Gen :Canlıya ait özelliklerin (karakter bilgilerinin) Tutulduğu kısımlardır DNA’nın görev birimi olarak adlandırılır.

Nükleotit:DNA’nın en küçük yapı birimidir

 

DNA ‘NIN GÖREVLERİ

      DNA, Canlıların sahip olduğu  ve yavrularına aktarabildiği(Göz rengi,Boy Uzunluğu,Ten rengi v.b) karakter bilgilerini (gen)yani kalıtım bilgilerini şifreli bir şekilde depo eder.Canlı üreme yapacağı zaman yavru bireylere karakter bilgilerin (gen)aktarımında  DNA’daki bilgiler kullanılır*.

*      DNA beynimizin küçük bir modeli gibi çalışarak Hücredeki tüm hayati olayları(beslenme,büyüme,çoğalma v.b) yönetir

*      Hücrelerin çoğalması ve üreme gibi olaylar DNA’daki kalıtsal  bilgiler kullanılmadan gerçekleşemez

DNA’NIN GENEL ÖZELLİKLERİ

 

*      Hücrenin yönetici molekülüdür

*      En basit canlı olan virüsler dahil her canlıda bulunmaktadır.Gelişmiş canlılarda çekirdeğin içinde ve mitokondrilerde,basit canlılarda ise sitoplazmanın içinde dağınık olarak bulunur

*      Çift Zincirli sarmal bir yapıya sahiptir

*      Dünya tek yumurta ikizi olan canlıların dışında hiçbir canlının DNA’sı aynı olamaz benzersizdir

*      DNA’nın en küçük yapı birimi Nükleotittir.

*      DNA’nın görev birimine Gen denir.Bir gen çok sayıda nükleotit sıra ve zincirlerinin biraraya gelmesiyle oluşan  DNA parçasıdır ki bu genler canlıların boy uzunluğu,göz rengi v.b özelliklerini yani karakterlerini belirler insanda yaklaşık 30000 farklı gen olduğu düşünülmektedir

*      DNA ‘kendi kopyasını çıkartabilir(eşleyebilir) bu sayede hücre bölünmeleri ve canlıların üremesi sağlanır.

Tıpkı bir bilgisayar cep telefonunun  kod yazılımını değiştiren farklı koddaki virüsler bilgisayara zarar verirken acaba bizim kodlarımızla oynandığında başımıza neler gelir…. Canlıların DNA’sındaki kodlar çeşitli etkenlerle bozulabilir böylece  canlının kodlarındaki bozulmalar henüz anne karnındaki bebeğin sakat ve ölü doğmasına sebep olabilirken,yetişkin bireylerin ise karşısına kanser ve değişik hastalıklara dönüşerek çıkabilmektedir..

NOT:DNA’nın Eşsiz olma özelliği  :Canlıların tamamı için ayırt edici bir özellik ötesinde bir kimliktir.Eşsizdir DNA sı birebir aynı olanlar sadece tek yumurta ikizi canlılardır…Bu bakımdan düşünüldüğünde günümüzde suç işleyen insanların tespitinde, akrabalık testlerinde sıklıkla kullanılmakadır…Bugün teknolojinin son ürünü olan harddiklerde blle bilgiler belli sürelerden fazla 50 yıl v.b saklaabilirken 50 milyon yıl önce yaşamış canlıların DNA ‘aları bu bilgileri halen muhafaza edebilmektedir….

DNA’NIN YAPISI

Nasıl ki  Bir evin yapı elemanları tuğlaları mevcutsa DNA’nın temel yapı birimleri  Nükleotid olarak adlandırılır…

Nükletid Yapısı: Bir nükleotidin yapısı üç temel molekülün birbirine bağlanmasıyla meydana gelir


P: Fosfat (fosfor elementi): Her nükleotitte 1 adet bulunmak zorundadır.

DNA molekülündeki toplam Nükleotit sayısı = Fosfat sayısı

 

D:  (DEOKSİRİBOZ ŞEKER) : Dna ‘nın yapısında bulunan kimyasal olarak şekerler grubunda yer alan diğer şeker gruplarından farklı olarak 5 Karbon bulunduran bir şekerdir .Her nükleotitte 1 adet bulunmak zorundadır.Dolayısıyla   bir

DNA molekülündeki toplam Nükleotit sayısı = Deoksiriboz Şeker sayısı

Organik Baz: Nasıl besinler proteinler,mineraller diye isimlendirilerek gruplandırılıyorsa Organik baz kavramınıda bir tür kimyasal  madde grubunun genel adı olarak düşünebilirsiniz

 DNA ‘mızın yapısında  toplam 4 çeşit organik baz bulunmaktadır ve bu yüzden  Nükleotidler yapısında bulunan organik baza göre isim almaktadır… Bu organik bazlar sırasıyla Adenin(A),Timin(T),Guanin  (G) ,Sitozin(S)  olarak  belirtilir

Nükleotid çeşitleri: Organik baz çeşidi 4 olduğundan dolayısyla 4 çeşit nükleotid vardır

     EŞ NÜKLEOTİTLER





******DNA SARMAL YAPILI(YAY GİBİ) BİRBİRİNE ZAYIF HİDROJEN BAĞLARIYLA BAĞLANMIŞ ÇİFT ZİNCİRDEN OLUŞMUŞTUR***

*****ADENİN VE TİMİN ARASINDAKİ BAĞLANMA  2 ZAYIF HİDROJEN BAĞIYLA BAĞLI ,GUANİN VE SİTOZİN ARASINDAKİ BAĞLANMA İSE 3 ZAYIF HİDROJEN BAĞIYLA BAĞLIDIR.

ÖNEMLİNOT:Canlıların birbirinden farklı olmasını sağlayan şey DNA ‘daki nükleotitlerin dizilme sırasının her canlı için birbirinden farklı olmasıdır.






Yukarıdaki resimde DNA’nın sarmal yapısını incelediğinizde  bir zincirde  Adenin(A) nükleotit varsa diğer zincire hep Timin (T) nükleotit geliyor  yada terside düşünülebilir çünkü Adenin ve Timin  birbirinin tamamlayıcısı gibidir biz  Nükleotitlerin bu şekilde birbirin tamamlayıcısı olması durumuna eş nükleotit diyebiliriz. Aynı durum Guanin(G) ve Sitozin(S) nükleotit arasında da vardır  bu sebepten dolayı 

******Bir DNA molekülün tamamı  düşünüldüğünde   *************

Adenin Sayısı= Timin Sayısı    ve Guanin Sayısı =Sitozin Sayısı









17 Şubat 2020 Pazartesi

Basit Makineler Özet


BASİT MAKİNELER

İş :Bir cisme kuvvet uygulayarak cismi kuvvet uyguladığımız yönde hareket etmesini sağlamak fiziksel anlamda iş yaptığımızı gösterirİş=KuvvetxYol       formülü ile hesaplanmakta   Kuvvet(N)   Yol (metre) alıdığında Yapılan işin Birimi   “N.m”  başka bir ifadeyle Joule (J) olarak bulunur örneği inceleyiniz













Şekilde kişi ismi 300N kuvvet uygulayarak  8 Metre yol  aldırıyor 
Yapılan iş =Kuvvet x Yol
İş=300Nx 8m  =2400Nm =2400Joule ‘dır  yapılan iş 2400Joule değerinde olduğu için bu işi yapan kişinin işi yaparken harcadığı enerjide 2400Joule olacaktır yani  Yapılan iş =Harcanan Enerji(işin yapılması esnasında harcanan enerji)
Basit Makineler:Günlük hayatımızı kolaylaştıran  gelişmiş  makineler diye sınıflandırdığımız uçak, araba ,çamaşır makinesi ,bisiklet,motor gibi makinelerin icat edilmelerine öncülük etmiş olan, gelişmiş makinelerin  çalışma prensiplerinin temelini oluşturan alet ve araçlara basit makinler denir

13 Şubat 2019 Çarşamba

Türkiye Kan Bağışı Rekoru

Okulumuz  Hızır bey İmam hatip Ortaokulu olarak 2018 senesi aralık ayında okulumuz fen bilimleri zümresi olarak öncülük ederek  bir iyilik hareketi olarak başlattığımız tüm okul öğretmenlerimizin ,öğrencilerimizin ve velilerimizin inancı ve çabasıyla 926 kan bağışı ile 2018 senesine kadar tek seferde  tüm zamanların Türkiye kan bağışı Rekorunu kırmanın gururunu , şifa bekleyen insanlara hayat olabilmenin mutluluğunu beraber yaşamıştık.Kızılay  Müdürlüğünden Okulumuza gelen teşekkür plaketini Okul Müdürümüz Ali Rıza Çelik  Zümre başkanı olarak tüm arkadaşlarımı temsilen bana takdim etmişlerdir Projenin liderliğini yapan ve başarabileceğimize en fazla inanan .Bu  iyilik hareketinin okulumuzda  geleneksel hale gelmesini sağlayan Okul Müdürmüze çok teşekkür ederiz








20 Nisan 2017 Perşembe

TEOG ÖNCESİ ONLİNE ELEKTRİK ÜNİTESİ DENEME SINAVI

TEOG ÖNCESİ ONLİNE ELEKTRİK DENEME SINAVI AŞAĞIDAKİ DENEME SINAVI SORULARINI ÇÖEBİLİYORSANIZ TEOG ELEKTRİK KONULARINDA BİR EKSİĞİNİZ YOKTUR DİYEBİLİRİM TESTE ADINIZI SOYADINIZI YAZINIZ ŞIKLARI İŞARETLEDİKKTEN SONRA  GÖDER TUŞUNA BASTIĞINZDA ALDIĞINIZ PUANI VE YANLIŞ CEVAPLADIĞINIZ SORULARIN DOĞRU YANITLAINI GÖREBİLİRİSİNİZ
TESTİ ÇÖZMEK İÇİN TIKLAYINIZ


31 Ekim 2016 Pazartesi

8.Sınıflar Test Cevapları Giriş Formu


8:sınıf öğrencileri dağıttığım testlerin cevaplarını buraya tıklayarak açılacak forma girebilirler formdaki kısımları doldurunuz özellikle  email adresinizi çünkü  sorulardaki doğru ve yanlış cevaplarınız en geç ertesi gün email adresine otomatik olarak gönderilecektir

3 Temmuz 2016 Pazar

TEOG 2016 TERCİH YAPARKEN DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR..(TEOG TERCİHİ NASIL YAPILIR)

TEOG YEP puanlarının açıklanmasıyla beraber gerek öğrencileri ,gerek velileri ve öğretmenlerini tercih heyecanı sardı ...Peki ama nasıl bir okul tercihi yapmalı sıralamayı neye göre yapmalıyız sorularına yanıt aramamız gerekir....

Soru 1 ) Okulların geçen seneki puanıyla bu seneki puanını karşılaştırarak tercih yapmak ne kadar doğru???


Cevap : Okulun geçen seneki puanı size ortalama bi fikir verse de kesinlikle çok tercih etmediğimiz bir yöntemdir çünkü her sene sınavın zorluğu ,standart sapması ,sınava giren kişler aynı olmadığından yanılma payımız çoktur

Soru2 )Peki neye bakarak Hangi okulu kazanma şansımız olduğunu bilebiliriz

Cevap gerek teog ,gerek Üniversite sınavı tercihlerinde öğrencilerin yüzdelik dilimlerine bakarak tercih yapılmalıdır Türkiye geneli yüzdelik dilimi ,sizin yüzdelik dilim değerinizden büyükse bu durum sizin o okulu kazanma durumunuzun fazla olduğunu gösterir ancak garanti değildir....Çünkü oulların kontenjanlarının artması veya azalması durumu değiştirebilir ancak çoğu durumda kontenjan azaltmasına gidilmediğinden bu genelde öğrenci lehine olmaktadır..... TERCİH YAPMAK İÇİN KULLANACAĞINIZ YÜZDELİK SIRALAMASI İÇİN TIKLAYINIZ

 Soru3) Bu sene TEOG yerleştirmelerinde şansım daha fazlamı??

22 Ocak 2016 Cuma

2015 -2016 TEOG 1Türkiye Ortalamaları

25-26 Kasım 2015 tarihinde yapılan TEOG 1  sınavından sonra Milli Eğitim Bakanlığı Bu sene ilk defa TEOG ile ilgili Sınav Test ve Madde analizi kitapçığını Destekleme ve yetiştirme kursu sayfasında yayınladı bu kitapçığa ulaşmak için linke tıklayınız  kitapçıktan alınan aşağıdaki kısıma göre ortalamalar şöyle bellirlendi
 
Bu sonuçlara göre okulumuzdaki 230 mevcutlu 8.sınıf öğrencilerimizin fen bilimleri puan ortalamasının Türkiye ortalaması olan 53,3 puan ortalamasının üzerinde ve 68,6 olması bizim için sevindirici olup öğrencilerimizi tebrik ediyor 2.dönem başarımızın daha da fazla artacağına inanıyorum...Yine analiz kitapçığında  Türkiye genelindeki öğrencilerin Hangi soruya en az ve en fazla sayıda cevap verdikleri tespit edilmiş çok ilginç sonuçlar ortaya çıkmıştır örneğin sorularda en çok yanlış yapılan soru yaklaşık öğrencilerin sadece  yüzde 20 sinin doğru cevaplaığı soru olarak sıvı içierisine atılan bir cismin yoğunluğunu bulmak için veriler verilmiş  ancak sıvının yoğunluğu istendiği  soru olduğu görülmüş olup bu soru belkide sınavın en kolay sorusu durumundayken Türkiye geneli öğrencilerimizin sınavlarda dikkat sorunu yaşadığının kesin bir ispatıdır.Tüm Öğrencinilere  çalışamalarında başarılar diler.Dönem arası içinde iyi tatiller dilerim